Tác hại của ô nhiễm không khí đến sức khỏe con người đang là vấn đề báo động toàn cầu. Nội Thất MOHO quan tâm đến sức khỏe cộng đồng và mong muốn cung cấp thông tin hữu ích về ảnh hưởng tiêu cực của ô nhiễm không khí, từ đó giúp mọi người nâng cao ý thức bảo vệ bản thân và gia đình. Chất lượng không khí suy giảm gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, cần được quan tâm và giải quyết kịp thời.
Hiểu rõ về ô nhiễm không khí và các chất gây ô nhiễm
Ô nhiễm không khí được hiểu là tình trạng không khí chứa các chất độc hại vượt quá ngưỡng cho phép, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người và hệ sinh thái. Các chất gây ô nhiễm không khí chủ yếu bao gồm bụi mịn (PM2.5, PM10), khí CO, SO2, NOx, ozone và các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs).
Tại Việt Nam, tình trạng ô nhiễm không khí đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Theo báo cáo của IQAir năm 2023, Hà Nội đứng thứ 12 trong số các thành phố ô nhiễm nhất thế giới, với nồng độ PM2.5 trung bình hàng năm cao gấp 5-7 lần so với mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Các tác hại của ô nhiễm không khí đến cơ quan hô hấp
Một trong những tác hại rõ rệt nhất của ô nhiễm không khí là gây ra các vấn đề về hệ hô hấp. Khi hít phải không khí bẩn, các hạt bụi mịn và khí độc sẽ thâm nhập vào phổi, gây viêm nhiễm và tổn thương các mô phổi.
Nghiên cứu cho thấy tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp như viêm phổi, hen suyễn, viêm phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Đặc biệt, bụi mịn PM2.5 có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, thậm chí đi vào máu, gây tổn thương không chỉ cho hệ hô hấp mà còn cho các cơ quan khác trong cơ thể.
Viêm phổi, hen suyễn do không khí bẩn
Tình trạng viêm phổi và hen suyễn do ô nhiễm không khí đang gia tăng đáng kể trong những năm gần đây. Theo thống kê của Bộ Y tế, số ca mắc hen suyễn tại Việt Nam tăng lên trong thập kỷ qua, và ô nhiễm không khí được xác định là một trong những nguyên nhân chính.
Đối với hen suyễn, các chất gây ô nhiễm như bụi mịn, khói xe và các khí thải công nghiệp có thể kích hoạt cơn hen hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Những người sống gần đường cao tốc hoặc khu công nghiệp có nguy cơ mắc hen suyễn cao hơn so với người sống ở vùng không khí trong lành. Viêm phổi do không khí bẩn thường xảy ra khi các hạt bụi và vi khuẩn trong không khí xâm nhập vào phổi, gây viêm nhiễm và tổn thương mô phổi.
Tác hại của ô nhiễm không khí đến phổi
Ô nhiễm không khí tác động xấu đến hệ tim mạch
Không chỉ gây hại cho hệ hô hấp, ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tim mạch. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh mối liên hệ chặt chẽ giữa ô nhiễm không khí và các bệnh tim mạch như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Bụi mịn PM2.5 khi vào máu có thể gây viêm mạch máu, làm tăng huyết áp và thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch. Đặc biệt nguy hiểm là các hạt bụi siêu mịn có thể xuyên qua hàng rào máu-não, gây viêm nhiễm tại các mao mạch não, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Ô nhiễm không khí tác động xấu đến hệ tim mạch
Ô nhiễm không khí làm giảm tuổi thọ như thế nào?
Tác hại của ô nhiễm không khí đến tuổi thọ con người đã được nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh. Theo Chỉ số Chất lượng Không khí (AQLI) của Đại học Chicago, tiếp xúc thường xuyên với ô nhiễm không khí có thể làm giảm tuổi thọ trung bình từ 1,8 đến 2,5 năm.
Con số này sẽ cao ở các thành phố lớn. Đặc biệt, những người sống ở gần các trục đường giao thông chính hoặc khu công nghiệp có nguy cơ giảm tuổi thọ cao hơn. Cơ chế làm giảm tuổi thọ của ô nhiễm không khí bao gồm:
Gây tổn thương mạn tính cho hệ hô hấp và tim mạch.
Làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như COPD, tiểu đường, ung thư phổi.
Bụi mịn làm tổn thương DNA, đẩy nhanh quá trình lão hóa tế bào.
Làm suy giảm hệ miễn dịch, tăng khả năng mắc bệnh nhiễm trùng.
Triệu chứng cơ thể bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí
Nhận biết sớm các triệu chứng do ô nhiễm không khí gây ra giúp chúng ta có biện pháp phòng ngừa kịp thời. Các triệu chứng thường gặp khi cơ thể bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí bao gồm:
Triệu chứng hô hấp
Khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm, hệ hô hấp thường là nơi đầu tiên bị tác động. Các triệu chứng hô hấp phổ biến bao gồm ho kéo dài, khó thở, thở khò khè, đau rát họng và tức ngực. Những người có tiền sử hen suyễn hoặc các bệnh hô hấp mãn tính thường gặp các triệu chứng nặng hơn và tần suất cao hơn.
Nghiên cứu cho thấy người sống ở khu vực có chỉ số AQI trên 150 sẽ thường xuất hiện ít nhất một triệu chứng hô hấp trong vòng 24-48 giờ. Đặc biệt, trẻ em và người cao tuổi thường có phản ứng nhanh hơn với ô nhiễm không khí.
Các triệu chứng ngoài da và mắt
Ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến đường hô hấp mà còn gây ra các vấn đề về da và mắt, cụ thể là:
Da khô, ngứa và kích ứng
Nổi mẩn đỏ, chàm hoặc viêm da
Mắt đỏ, cay, chảy nước mắt
Viêm kết mạc
Khói bụi và các hạt ô nhiễm bám vào da có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông, thúc đẩy quá trình lão hóa da và làm trầm trọng thêm các vấn đề về da như mụn trứng cá và chàm. Nghiên cứu từ Hiệp hội Da liễu Châu Á cho thấy những người sống ở thành phố ô nhiễm có nguy cơ lão hóa da sớm hơn so với người sống ở vùng không khí trong lành.
Các triệu chứng trên da do ô nhiễm không khí
Các vấn đề thần kinh thường gặp phải
Tác hại của ô nhiễm không khí đến hệ thần kinh và sức khỏe tâm thần đang ngày càng được các nhà khoa học quan tâm. Các triệu chứng thần kinh và tâm lý do ô nhiễm không khí bao gồm:
Đau đầu, chóng mặt.
Mệt mỏi, uể oải.
Khó tập trung.
Rối loạn giấc ngủ.
Lo âu và trầm cảm.
Khi tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm sẽ dẫn đến sự suy giảm chức năng nhận thức và tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Các hạt bụi siêu mịn có thể xâm nhập vào não thông qua mũi, gây viêm não, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh.
Những đối tượng dễ bị ảnh hưởng xấu bởi tình trạng ô nhiễm không khí
Mặc dù tác hại của ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến tất cả mọi người, một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn và cần được bảo vệ đặc biệt.
Trẻ em và phụ nữ mang thai
Trẻ em có hệ hô hấp còn đang phát triển và tỷ lệ hô hấp cao hơn người lớn, khiến chúng hít vào lượng không khí ô nhiễm nhiều hơn so với trọng lượng cơ thể. Đối với phụ nữ mang thai, ô nhiễm không khí có thể gây ra nhiều biến chứng như sinh non, cân nặng thấp khi sinh và thậm chí là tử vong ở trẻ sơ sinh. Nghiên cứu từ Đại học Y Stockholm cho thấy 12% phụ nữ mang thai sống trong khu vực ô nhiễm không khí sẽ có thai kỳ kéo dài.
Đối tượng người cao tuổi, người mắc bệnh nền sẵn
Người cao tuổi thường có hệ miễn dịch suy giảm và mắc các bệnh nền, khiến họ dễ bị tổn thương hơn khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm. Theo thống kê, 75% ca tử vong liên quan đến ô nhiễm không khí xảy ra ở người trên 60 tuổi.
Những người mắc các bệnh nền như hen suyễn, COPD, bệnh tim mạch, tiểu đường có nguy cơ cao hơn khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm. Chỉ cần một ngày có chỉ số AQI cao cũng có thể gây ra đợt cấp của các bệnh này và dẫn đến nhập viện.
Người cao tuổi dễ bị tổn thương hơn khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm
Giải pháp bảo vệ sức khỏe do nguồn không khí bị ô nhiễm
Trước thực trạng đáng báo động về tác hại của ô nhiễm không khí, chúng ta cần có những biện pháp bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Các chuyên gia từ Nội Thất MOHO đề xuất một số giải pháp sau:
Giải pháp cá nhân
Để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi tác hại của ô nhiễm không khí, chúng ta có thể áp dụng các biện pháp sau:
Sử dụng khẩu trang chống bụi đạt chuẩn N95 hoặc KF94 khi ra ngoài vào những ngày ô nhiễm cao.
Lắp đặt máy lọc không khí trong nhà, đặc biệt là phòng ngủ và phòng khách.
Hạn chế mở cửa sổ vào những ngày ô nhiễm cao và thời điểm cao điểm giao thông.
Trồng cây xanh cải thiện chất lượng không khí trong nhà.
Sử dụng ứng dụng theo dõi chất lượng không khí để lên kế hoạch hoạt động ngoài trời.
Chính sách lâu dài giảm thiểu ô nhiễm không khí
Bên cạnh các giải pháp cá nhân, chúng ta cần thúc đẩy các giải pháp cộng đồng và chính sách để giảm thiểu ô nhiễm không khí:
Khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, xe đạp, xe điện.
Giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch bằng cách phát triển năng lượng tái tạo.
Tăng cường trồng cây xanh đô thị và phát triển các không gian xanh.
Áp dụng tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt đối với các nhà máy và phương tiện giao thông.
Nâng cao nhận thức trong cộng đồng về tình trạng ô nhiễm không khí.
Các thành phố như Seoul và Singapore đã chứng minh rằng với các chính sách đúng đắn, chất lượng không khí có thể được cải thiện đáng kể trong thời gian ngắn.
Chính sách lâu dài giảm thiểu ô nhiễm không khí
Tác hại của ô nhiễm không khí đến sức khỏe con người là vấn đề nghiêm trọng cần được quan tâm đúng mức. Tại Nội Thất MOHO, chúng tôi không chỉ cung cấp các sản phẩm nội thất thẩm mỹ mà còn chú trọng đến yếu tố thân thiện với sức khỏe và môi trường. Liên hệ với Nội Thất MOHO qua số điện thoại 097 114 1140 hoặc truy cập website moho.com.vn để được tư vấn về các giải pháp nội thất cho ngôi nhà của bạn.
Xem thêm:
Tình trạng ô nhiễm không khí trong nhà và giải pháp thiết thực
Các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm bụi mịn ở Việt Nam
Tổng hợp 100+ thông điệp bảo vệ môi trường ngắn gọn
MOHO - Modern Life & Home
- Website: https://moho.com.vn
- Email: cskh@moho.com.vn
- Hotline: 097 114 1140
- Showroom: 162 HT17, P. Hiệp Thành, Q. 12, TP. HCM (Nằm trong khuôn viên công ty SAVIMEX phía sau bến xe buýt Hiệp Thành) | Hotline: 0971 141 140
- Experience Store 1: S05.03-S18 phân khu The Rainbow | Vinhomes Grand Park, TP. Thủ Đức | Hotline: 0931 880 424
- Experience Store 2: S3.03-Sh15 phân khu Sapphire | Vinhomes Smart City, Hà Nội | Hotline: 0909 665 728
- Experience Store 3: S2.09-Sh19 phân khu Sapphire | Vinhomes Ocean Park, Hà Nội | Hotline: 0938 108 772
Viết bình luận